De eerste ‘’echte’’ klimschoen werd uitgevonden rond de jaren ‘80 door Boreal. Voor die tijd waren klimschoenen gewoon bergschoenen. Door de komst van het gevulkaniseerd latex rubber en het versoepelen van de schoen, werd de hedendaagse klimschoen ontwikkeld. In die tijd moesten de schoenen zeer strak zitten om een goede prestatie te kunnen leveren. Gelukkig heeft de hedendaagse klimschoen genoeg features om zowel een goede prestatie als comfort te leveren.
Waarom heb je klimschoenen nodig?
Klimmen is een sport waarbij je klimprestaties bijna volledig afhankelijk zijn van je eigen skills en toewijding. Er is maar één hulpmiddel dat buiten jezelf om kan bijdragen aan je klimprestaties; dat is de klimschoen. Klimmen doe je vooral met je benen en voeten. Om op de wand te kunnen blijven staan, is het van belang dat je schoen veel wrijving en druk kan leveren zonder weg te slippen of zijn vorm te verliezen. Bij het klimmen wordt de grootste druk geleverd vanuit de tenen. De druk wordt voornamelijk geleverd vanuit de grote teen. Je kan een klimschoen enigszins vergelijken met een balletschoen waarbij de schoen taps toeloopt naar de grote teen. Daarnaast is het rubber op de zool van de klimschoen voor een groot deel bepalend voor de hoeveelheid wrijving die je kan genereren op de klimgrepen.
Algemene informatie over klimschoenen, materiaal, rubber, pasvorm en sluiting
De anatomie van een klimschoen
Sole (zool)
De zool bestaat uit drie delen. De buitenzool van de klimschoen is gemaakt van vulkanisch rubber en is het deel van de schoen dat contact maakt met de rots/grepen. De middenzool geeft de schoen zijn stugheid zodat je niet zomaar door je schoen heen zakt als je op een kleine trede staat. De binnenzool is vaak wat zachter en geeft het comfort aan je voet.
Last (pasvorm) De pasvorm is het model van de schoen die ontworpen wordt door de schoenmaker. Verschillende merken bieden veel verschillende pasvormen aan zodat er voor iedereen de juiste schoen op de markt beschikbaar is.
Rand De buitenkant van de zool die samenkomt met de bovenkant van de schoen. Deze rand is varieert in dikte (3-5 mm) afhankelijk van het type schoen.De dikte van de zool heeft invloed op hoe stug of soepel de schoen is. Dit bepaalt de mate van gevoel in je voet tijdens het klimmen.
Heel/Heel cup (hak) De hak van een klimschoen is voorgevormd en bedekt met rubber zodat je hak kan gebruiken om ergens achter te klemmen (heelhook).
Toe Box (teen box) De voorkant van de schoen loopt taps toe en elimineert loze ruimte aan de voorkant van je voet. Zodoende kan je je voet preciezer plaatsen op de greep zonder spanning in de voorvoet te verliezen. Ook op de toe box zit vaak een stuk rubber. Daardoor kan je ook gebruik maken van de bovenkant van de schoen om toehooks (teen verklemmingen) te maken.
Upper (bovenkant) De bovenkant van de klimschoen is gemaakt van synthetisch materiaal of (deels) leer. Hier zit ook de sluiting van je schoen bestaande uit veters of klittenband of geen sluiting als het een zogenaamde slof klimschoen betreft.
De pasvorm en leest van de schoen
Alle voeten zijn verschillend. De breedte van de voet en de hoogte van de wreef verschillen per persoon. Het is daarom belangrijk dat je een schoen vindt die past bij de vorm van je voeten. Het belangrijkste van een klimschoen is dat deze mooi rondom de hele voet past, hierbij moet de schoen strak zitten zonder loze ruimtes. Daarnaast mag de schoen geen pijnlijke drukpunten geven aan de bovenkant van de tenen, de zijkant van de voet en/of bij de hiel. Het is daarom belangrijk dat je verschillende modellen past om te kijken welke schoenen geschikt zijn voor jouw voeten. Voor personen met smalle voeten zijn er de zogenaamde L.V. modellen. Dat staat voor Low Volume. Deze schoenen zijn lager gesneden rond de enkel en hebben een kleinere heel cap.
Wat is asymmetrie
De leest kan variëren van licht tot sterk asymmetrisch. Hoe asymmetrischer de vorm, hoe meer kracht je opbouwt in je voorvoet richting je grote teen. Daardoor kan je meer kracht naar het uiterste puntje van je schoen brengen. Bij een asymmetrische vorm worden de voeten echter wel meer gestuurd richting een oncomfortabele positie. Daartegenover staat wel een betere prestatie.
Wat is Downturn (toedown)?
Ook het profiel (de zool) van de schoen bepaalt de vorm van de leest. Het profiel kan variëren van vlak tot down-turned. Bij downturn is de gehele zool van de schoen naar beneden gebogen. Hierdoor duwt de schoen de tenen in een positie waardoor je beter kan trekken aan je tenen. Hoe agressiever de downturn van de schoen is, des te beter je kan trekken aan voettrede in de overhang. De toedown schoenen zijn niet geschikt voor beginners vanwege de pasvorm en sterke asymmetrie.
Het materiaal van de bovenkant De bovenkant van de schoen kan gemaakt zijn van leer of synthetische materialen.
Leren klimschoenen komen voor in 2 varianten; gestikt en ongestikt. Een voordeel van de gestikte variant is dat het leer minder zal uitlopen omdat er stiksels door het leer van de schoen lopen. Een nadeel is dat deze iets minder naar je voet zal vormen dan de ongestikte variant..
Leren schoenen
Het voordeel van leer is dat het goed ademt en zich goed aanpast aan de vorm van de voet.
Nadeel is dat schoenen van leer vaak meer uitlopen. (afhankelijk van hoe klein je ze koopt en de type sluiting, kunnen ze 1 tot 3 maten uitlopen)
Synthetische schoenen
Voordeel van synthetische schoenen is dat ze veel minder uitlopen. Dus bij het passen weet je beter hoe je schoen uiteindelijk aan je voet zal zitten, ook na langer gebruik.
Nadeel is dat synthetische stoffen niet goed ademen en dus kunnen gaan ruiken, vaak wordt de bovenkant van de klimschoen daarom voorzien van kleine ventilatiegaatjes. Omdat klimschoenen worden gedragen met blote voeten is het tegengaan van geurtjes vaak lastig ongeacht het materiaal.
Sommige merken bieden een mix van leer en synthetisch materiaal voor het beste van beide werelden. Let daarom altijd goed op wat voor jou het beste aanvoelt en werkt.
Het is belangrijk te weten van welk materiaal een schoen gemaakt is, zodat je ook voorbereid bent op hoeveel een schoen kan uitlopen. Dit is belangrijk bij de keuze voor de juiste maat.
De sluiting
La Sportiva Mythos
Veters
Voordeel: Sommige klimmers houden hun schoenen graag aan gedurende de gehele klimsessie, hierdoor kan je schoen gaan uitlopen en enigszins zijn vorm verliezen. Dankzij veterschoenen kan je de schoen makkelijker weer passend strak maken. Sommige modellen hebben een snelvetersysteem, waarbij je met één beweging de veters gelijkmatig kan aantrekken.
Nadeel: Vooral bij de meer prestatie gerichte modellen kan het fijn zijn om tussen het klimmen door je schoenen uit te trekken om je voeten wat verlichting te bieden. Het aan en uittrekken van veterschoenen neemt meer tijd in beslag. Daarnaast kunnen veters in de weg zitten als je bijvoorbeeld bij het boulderen/klimmen gebruik maakt van de bovenkant van je schoen.
Boreal Joker
Klittenband/velcro:
Voordeel: door de klittenband-straps kun je de schoenen gemakkelijk aan en uit doen tussen routes; hierdoor hoef je op je kleine schoenen niet te staan/lopen en lopen ze ook minder uit.
Nadeel: je kan de de strakheid/pasvorm van je schoen minder goed stellen vergeleken met veterschoenen.
Slofje (geen sluiting)
Voordeel: een slofje kun je gemakkelijk aan en uit doen en vormt bij de juiste pasvorm als een tweede huid om je voeten.
La Sportiva Cobra
Nadeel: er zijn geen aanpas mogelijkheden als de slof wat is uitgelopen. Vooral leren slofjes kunnen 2 tot 3 maten rekken Dit betekent dat je een slofje vrij strak moet kopen. De pasvorm van deze schoen is voor een beginnende klimmer moeilijk te bepalen en is dus niet geschikt als eerste/tweede paar schoenen.
Het belangrijkste van een klimschoen is dat deze mooi rondom de hele voet past, hierbij moet de schoen strak zitten zonder loze ruimtes. Daarnaast mag de schoen geen pijnlijke drukpunten geven aan de bovenkant van de tenen, de zijkant van de voet en/of bij de hiel. Het is daarom belangrijk dat je verschillende modellen past om te kijken welke schoenen geschikt zijn voor jouw voeten. Voor personen met smalle voeten zijn er de zogenaamde L.V. modellen. Dat staat voor Low Volume. Deze schoenen zijn lager gesneden rond de enkel en hebben een kleinere heel cap.
